วันอังคาร, พฤษภาคม 31, 2554

สำนวน : ผีห่าซาตาน - ghost/satan/devil

          ผี เป็นความเชื่อของชนทุกชาติ ไทยเองก็มีผีอยู่มาก และทำอะไรต่อมิอะไรได้พิลึกกว่าผีฝรั่ง
        
          บางคนบอกว่าผีเป็นภาษามคธ มาจากคำว่า ภีตะ แปลว่า เงา บ้างก็อ้างว่ามาจากคำว่าผี แปลว่า พอง แต่ไม่ว่าจะอ้างอะไร ผีก็คือผี และคำว่าผีเป็นภาษาไทย

          ฝรั่งเรียกผีว่า ghost เคยมีคนไทยเป็นนักประพันธ์คนหนึ่งชื่อ สมเถา สุจริตกุล แต่งเรื่องเป็นภาษาอังกฤษ แต่ใช้ผีไทยในท้องเรื่องซึ่งทำให้เกรียวกราวไปทั่วโลก

          สมัยยุคกลางของภาษาอังกฤษ ghost เดิมอ่านว่า กาสท ต่อมาในยุคหลังจึงอ่านว่า โกสท ความหมายเดิมแปลว่า จิตวิญญาณที่ถือว่าเป็นที่อยู่ของชีวิตหรือกฎเกณฑ์แห่งชีวิต สมัยก่อนคำศัพท์ทำนองนี้มีอยู่มากแต่ที่เหลือตกค้างก็มีสำนวน give up the ghost แปลว่า ตาย บางทีก็ใช้ในแง่ตลก เช่น

          The car seems to have given up the ghost. = รถคันนี้ตายซากทำงานไม่ไหวแล้ว

          บางทีก็ใช้อธิบายถึงโอกาสที่เหลืออยู่น้อยเต็มที เช่น

          Wisa hasn't a ghost of chance. = วิสาแทบไม่มีโอกาสเลย

          บางคนที่ผอมเกร็งเหลือแต่เงาก็บอกว่า a ghost of himself/herself ส่วนคำที่ไม่เคยนำมาใช้ในภาษามาก่อน แต่ได้รับการบัญญัติในพจนานุกรมโดยความเข้าใจผิดเช่น พิมพ์ผิด ฝรั่งเรียกว่า a ghost word

          ฝรั่งคล้ายไทยตรงที่มีพิธีไล่ผี ไทยมักหาหมอผีและสมภารวัดมาขับไล่ บางทีหมอผีก็เฆี่ยนตีทำให้ผีหนีไป ฝรั่งพูดว่า lay a ghost เช่น

          The ghost has been laid and will not return to haunt you. = ผีมันถูกขับออกไปแล้ว ไม่กลับมาหลอนคุณอีก

           ผีที่ผู้เขียนชอบที่สุดเห็นจะเป็นผีปอบ ฝรั่งเรียกว่า ghoul (gl ออกเสียงเป็น กูล์) ผีชนิดนี้ชอบสิงในร่างมนุษย์ และกินอาหารที่คนกินเข้าไป ในที่สุดก็กินตับไตไส้พุงจนผู้นั้นตาย ฝรั่งเล่าว่าชอบขโมยซากศพและกินศพ ใครก็ตามที่ชอบความตาย อุปัทวเหตุ และของเลวร้ายก็เรียกว่า ghoul เช่น

           The ghouls will come and stare at road accident. = ไอ้พวกผีปอบนี้มันจะมาอีก แล้วจ้องดูอุบัติเหตุรถยนต์
           
           Wisa seems to have ghoulish countenance. = วิสาหน้าตาท่าทางเหมือนผีปอบ

           เชกสเปียร์เองก็เคยพูดถึง ghost ไว้ในงานชื่อ แฮมเลต ว่า :

           " There needs no ghost, my lord come from the grave, 
           To tell us this."

           " ท่านขอรับไม่จะเป็นต้องมีผีห่าซาตานมาจากหลุมศพเพื่อเล่าเรื่องนี้ให้เราฟังดอก "

           ฝรั่งเองก็มีสำนวน Holy Ghost ใช้กันมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 11 แปลว่า พระจิต คำนี้แปลมาจากภาษาฮีบรู แปลว่า การกระทำของพระผู้เป็นเจ้าต่อมนุษย์และธรรมชาติ

           คำว่า satan แปลว่าคู่อริ หรือศัตรู ปัจจุบันหมายถึง ซาตาน หรือหัวหน้าผี ภาษากรีกเรียกว่า diablos หรือทุกวันนี้ภาษาอังกฤษพูดว่า diabolical แปลว่า เกี่ยวกับภูตผีปีศาจ ทุกวันนี้ยังมีผู้นับถือซาตาน เวลาเรียกล้อซาตานก็บอกว่า His Satanic Majesty = ขอเดชะใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทขององค์ซาตาน แม้แต่อะไรก็ตามที่ชั่วร้าย ผู้คนก็พูดว่า satanic

           ส่วน devil นั้นถ้าเป็นตัวอักษรใหญ่คือ Devil ก็หมายถึง หัวหน้าซาตาน เช่น

           Wisa believes in devils and witches. = วิสามันเชื่อภูตผีปีศาจ

           Satan tempted Adam and Eve. = ซาตานยั่วอาดัมและอีฟ

           devil นี้บางทีก็ใช้แปลว่า จีบ หรือ เกี้ยว เช่น

           Praderm is a devil with ladies. = ประเดิมนี้จีบผู้หญิงเก่งเป็นบ้า

           devil ยังมีความหมายว่า ทาพริกไทยทอด เช่น devilled ham แปลว่า แฮมทาพริกไทยทอด บางทีก็ใส่ผงกระหรี่และมัสตาร์ด

           เรื่องของภูตผีปีศาจนี้เป็นเรื่องพูดยาก นักประพันธ์ระดับโลกชื่อ ซัมมวล บัตเลอร์ กล่าวไว้เป็นคติว่า
          
           "  An apology for the Devil : It must be remembered that we have only heard one side of case. God has written all the books."

           " ต้องขอสมาลาโทษปีศาจด้วย พึงจำไว้ว่าเราได้ฟังความข้างเดียวมาโดยตลอด เพราะพระผู้เป็นเจ้าเป็นผู้ทรงนิพนธ์หนังสือต่างๆทั้งหมดให้เราอ่าน "

ขอบคุณที่มา จากหนังสือ "สนุกภาษาฝรั่งกับประเดิม" เขียนโดย คุณนพพร สุวรรณพานิช พิมพ์ปีพ.ศ. 2541

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น